Gedurende de heidebloeiperiode (augustus maand) ontving ik van Lanteos, importeur en distributeur LAOWA objectieven, de gloednieuwe Laowa 10 mm f/2.8 FF Zero-D AF, in bruikleen. Tijdens deze periode nam ik de lens mee op pad, maakte foto’s en kreeg zo een zeer goede indruk van dit objectief. Met spijt leverde ik de lens in. Tijd om mijn ervaring te delen.
Een close up op 9 mm. een mooie herinnering aan deze bijzondere lens.
Het is niet een nieuwe ervaring voor me om zo wijds te fotograferen. Al eerder heb ik met de LAOWA 9 mm. kennisgemaakt en schoot daarmee een foto die door ROOTS genomineerd werd. Sinds de introductie van de Laowa 10-18mm f/4.5-5.6 Zoom zit deze in mijn fototas. Dus waarom zo enthousiast over dit objectief. Onderstaand lees je het.
Technische praat over de Laowa 10 mm f/2.8 FF Zero-D AF
De Laowa 10 mm f/2.8 FF Zero-D AF is het eerste objectief dat ze uitrusten met auto focus voor Nikon Z en Sony FE mount camerasystemen. Ik hoef het vast niet uit te leggen, maar dankzij auto focus stelt je camera automatisch scherp op het onderwerp. Heb je geen AF, daarmee wordt auto focus afgekort, dan zul je zelf aan de lens moeten draaien om scherp te stellen. Een ander kenmerk van deze nieuwe lens is dat je er een beeldhoek van 130 graden mee afdekt, het is daarmee ook Laowa’s wijdste Zero-D objectief en wijdste objectief met AF dat deze beeldhoek kan realiseren.
Een foto waar ik dicht op de heide kroop en middels een focus stack die ultra groothoek beeld van de Posbank en de welbekende boom op de Zijpenberg fotografeerde.
Zero D staat voor een optisch ontwerp van Laowa waarbij groothoek-vervorming tot een minimum wordt beperkt. Daardoor komen rechte lijnen ook echt recht in beeld. Dankzij het diafragma van f/2.8 is het objectief ook lichtsterk, wat een uitkomst kan zijn met astro-fotografie. Op dit gebied heb ik de lens niet kunnen testen deze periode, wel tijdens avondfotografie.
Ik heb er geen meetlint langs kunnen leggen, maar met een scherpstel afstand van 12 cm tot je onderwerp kun je al van dichtbij scherpstellen wat handig kan zijn als je een macro achtig beeld wil maken of alles van voor tot achter in focus wilt brengen in combinatie met focus bracketing. Dat heb ik dan wel weer in de praktijk gebracht, zoals je in bovenstaande foto ziet. En dan zelfs zie je nog dat niet alles in focus is vanaf de minimale scherpste lafstand. Verder is het objectief opgebouwd uit 15 elementen in 9 groepen (2 asferische en 3 ED elementen) en heeft 5 diafragma bladen. Dit laatste zie je terug in de voor de Laowa groothoek objectieven zo herkenbare 10 puntige zonnesterren.
Indruk van de Laowa 10 mm f/2.8 FF Zero-D AF
Een laag standpunt, mooi licht op de laatste bloeiende heide en een lucht die mee werkt. De Laowa kan er goed mee omgaan.
- Moderne afwerking, mooie materialen gebruikt de lens mag er zijn, maar is van 0 waarde voor je fotografie.
- Licht van gewicht dankzij gebruikte materialen en compacte afmetingen
- Soepele autofocus, voor mij de eerste keer met een Laowa met AF en smaakt naar meer.
- Vignettering en wat onzuiver in de hoeken van f/2.8 tot f/5.6
- Scherpte neem toe vanaf f/5.6, de hoeken worden minder zacht en rond f/8 tot f/11 lijkt de sweet spot te liggen qua scherpte en minder vignettering vanuit mijn veldtest tijdens een avondje fotograferen bij de Oud Rijnbrug in Arnhem.
Praktijk ervaring met de Laowa 10 mm f/2.8 FF Zero-D AF
Links onder zie je mijn statiefpoot nog in beeld, maar wat een bereik heb je met 10 mm. Ik sta letterlijk op nog geen meter van het roeibootje en moest mijn best doen geen natte voeten te krijgen.
Gedurende een kleine drie weken had ik dit objectief bij me. Zoals gezegd door het compacte formaat en lichte gewicht kostte het me weinig moeite om dit objectief bij me te hebben. Waar je wel wat selectiever in zult moeten zijn, althans dat geldt voor mij, is wanneer je de keuze maakt voor ultra groothoek. 10 mm. is wijds, heel wijds. Aangezien ik met de 9 mm. al vrij veel architectuur of stads en avondfotografie had gedaan, kwam het me goed van pas dat ik dit objectief bij me had in de heidebloeiperiode. Dus wat meer pure landschapfotografie, maar ook nam ik het objectief mee naar Texel waar ik in deze periode verbleef.
16mm-10mm=23°
Overigens, het zijn niet de 6 mm.’s die het verschil alleen maken als je dit objectief vergelijkt met een traditioneel groothoek objectief als een 16-35 mm. Het is vooral de beeldhoek. Mijn go to groothoekobjectief, de Sony GM 16-35 mm. F2.8 bereikt op 16 mm. een beeldhoek van 107°. Ook wijds, maar de LAOWA op haar 10 mm. meet maar liefst 130°. Ter illustratie toon ik onderstaand twee dezelfde scenes waarbij je traditioneel groothoek op 16 mm. versus de 10 mm ziet.
Dit betekent dat je keuzes moet maken en vooral goed naar je voorgrond kijken en de afstand van je onderwerp. Ik heb zelf deze avond niet de voorkeur gegeven aan de 10 mm. simpelweg omdat daarmee het onderwerp relatief klein wordt.
Conclusie Laowa 10 mm f/2.8 FF Zero-D AF
Laten we maar direct met de aandachtspunten beginnen. Zijn er dan geen minpunten te benoemen? Ik moest daar lang over nadenken. Minpunt is toch wel dat je zo wijds fotografeert dat je goed je statief moeten plaatsen, voordat je weet staat er een poot in beeld. Of als er een lichtbron achter je is, dan zie je je eigen schaduw.
Ik schrijf dit bovenstaande met een knipoog, want je kunt de klok erop gelijk zetten dat met lenzen met extreme brandpunten er altijd wel wat te mopperen is. Technisch gezien is de beperking dat je tussen F2.8 en F5.6 met enige zachtheid onscherpte en sterkere vignettering in de hoeken te maken hebt. Ik vind het niet storend, en vooral vignettering typeer ik het als een objectief met karakter. Maar ik kan me indenken als je de lens meer voor architectuur of interieur fotografie zou willen inzetten dat dit dan niet wenselijk kan zijn. Tot zover de aandachtspunten.
Ook heb ik met felle tegenlicht bronnen gewerkt, kijken hoe de Laowa daarmee omgaat. Ik moest er naar op zoek, maar de chromatische aberratie is prima onder controle. Ik vond in het beeld van de John Frostbrug een fractie CA, maar met de huidige software los je dit relatief eenvoudig op. Zelf heb ik de foto ook door met software van DxO Pure RAW gehaald. In zowel Lightroom en ook DxO Pure RAW beschikt de lens niet over een eigen lensprofiel. Ik merkte wel dat DxO het beetje CA mooi automatisch corrigeert en zoals al eerder gezegd, als je diafragmeert naar F8 of F11 heb je een zeer scherp beeld, zoals je mooi in onderstaande foto van de John Frostbrug ziet, alle details tot op de klinknagels zijn mooi zuiver herkenbaar.
Naast dat ik hier graag fotografeer, is het ook een geliefd testobject om te kijken hoe het objectief om gaat met lichtbronnen, scherpte en CA.
Geen min- of aandachtspunt, maar als je net als mij gebruik maakt van een camera rotatie gondel, zodat je met een kwartsslag de camera van landschap naar portret draait, dan past deze lens niet. Dit komt doordat het LAOWA objectief breder is dan de standaard objectieven die ik in mijn bezit heb. Dus moest ik ten tijde van het gebruiken van de LAOWA even terug naar mijn L-brackets. Op zich geen groot probleem, maar gewoon iets waar ik tegenaan liep.
Tot slot wat je moet onthouden over de LAOWA FFII 10 mm. F2.8 C&D Dreamer
Wat me bijzonder verrast heeft naast de eerder benoemende beeldkwaliteit, de beeldhoek die prima voor elkaar is was toch wel de autofocus. Ik heb normaliter geen enkele moeite met handmatig scherpstellen. Maar het voelt als een luxe om nu ook van LAOWA dit handige hulpmiddel op je lens te hebben. De luie fotograaf in mij die graag alles in focus wil, kan dit handige hulpmiddel zeer waarderen. Voor de momenten en onderwerpen die ik ermee gefotografeerd heb, voldeed de autofocus helemaal aan wat je van een autofocus verwacht.
Verrassing
Voor deze foto gebruikte ik het Benro 4-stops grijsfilter i.c.m. een 3 stops zacht verloop grijsfilter.
De tweede verrassing is toch wel dat ik nog steeds als liefhebber van grijs(verloop)filters, het bijzonder is dat je zonder extra hulpmiddelen gewoon een 77 mm. adapterring op de lens schroeft. Ik de Benro FHMIIb en FHMIII en mijn filters kon gebruiken.
Maar tot slot wat ik echt kan zeggen over deze lens, ik heb nog niet eerder zo’n makkelijke ervaring met een ultra groothoek lens gehad. Probleemloos fotograferen en uitstekende beeldkwaliteit die uit camera en objectief komt. En dat is toch waar het om draait?