In deze blog praat ik je bij over herfst fotografie. Fotograferen in één van de allermooiste seizoenen. In deze blog staan de beelden en ervaringen van het 2020 herfstseizoen centraal. Veel te veel herfstbeelden heb ik gemaakt, dus ga maar

Over de herfst

Google er maar eens op, Herfst. Vaak zal Wikipedia als eerste in je zoekresultaten verschijnen. Daar lees je dan over weerkundige of klimatologische herfst of de astronomische herfst. De weerkundige herfst begint 1 september en loopt tot 30 november. De officiële herfst begint op 21 september en tot 20 december. Als fotograaf kies ik voor de weerkundige herfst, omdat als je veel buiten bent je echt wel eind Augustus merkt dat de natuur verandert ten opzichte van de zomer. En eind november, zeker na een paar koude of stormachtige dagen zijn de meeste kleuren wel verdwenen. Herfst is vooral voor de natuur- en landschapfotograaf het moment dat zeker als de wintertijd is ingegaan, het gouden uurtje zich doet gelden en de kleuren van de natuur vaker zacht goud zijn. Dat lage licht maakt de herfst tot een feest voor mij als fotograaf in combinatie met de mooie kleuren van de natuur.

Resultaat

In totaal heb ik 45 dagen tussen 1-9 en 22 november gefotografeerd. In totaal is dat 54% van de herfstdagen in de periode van de weerkundige herfst. Dit bracht me van Westkapelle (Zeeland) tot Haulderwijk (Friesland) en van Kinderdijk (Zuid-Holland) tot de Almen (Achterhoek). Dit resulteerde in 2.500 beelden, waarbij ik moet opmerken dat ik slecht ben in het weggooien van beelden. Daarnaast maak ik zeer regelmatig panorama’s en neem ik brackets mee naar huis. Gewoon, omdat het kan!

Ode aan de zomer, start van de herfst, afscheid van de heidekoorts

Zoals ik al zie: ‘de bloeiende heide van eind augustus is enerzijds het saluut van de zomer en het startschot van de herfst.’ Pas in de herfst schoot ik mijn allermooiste heide foto’s, en direct ook mijn eerste herfstfoto:-)

Voornemens om de herfst te fotograferen

Hoewel ik sinds 2018 niet echt meer bezig met plannen, ‘photopilzen’ en dat soort zaken. Heb ik wel voor ogen wat ik wil vastleggen. Ik ken mezelf en weet als ik niks voorneem,  ik geheid weer alleen maar herfstlanen zou gaan fotograferen. Simpelweg omdat ik dit erg mooi vind. Vooral de dieptewerking en kleuren schakeringen vind ik in dit soort beelden prachtig.

Dus ben ik eens gaan denken wat voor mij herfst nog meer is en wat vooral dichtbij mijn fotografie staat. Tuurlijk geniet ik van mensen in de regen met hun paraplu en een plas om dat te fotograferen, maar ik ben nu eenmaal niet zo’n straatfotograaf. Op mijn lijstje stond; herfststorm aan zee, iets met herfstkleuren, de bontemix tussen, groen oranje en rood, bomen en iets met water. Ook proberen wat close ups te maken naast mijn grote liefde voor de vaak weidse landschappen of bekende paddestoel. Ook was er dit jaar een leuke ontwikkeling die impact zou gaan krijgen op mijn fotografie deze herfst.

Molens van Kinderdijk verlicht

Ik heb al eerder een blog geschreven over de verlichte molens van Kinderdijk, maar de start van de herfst kenmerkte zich in September door er tot 2x toe een bezoekje te brengen aan de verlichte molens. Het blijft een prachtig schouwspel. Ik had geluk er op een avond te zijn samen met de westbetuwefotograaf Ronald Verwijs, waar net de regenbui voorbij trok en de verlichting al vroegtijdig aan was.

Workshop herfstlandschappen

Anderzijds het bijzondere dit herfstseizoen was dat ik in samenwerking met de Rooij fotografie een aantal herfstlandschap fotografie workshops mocht gaan verzorgen eind oktober en begin november. De locatie hiervoor was het prachtige landgoed en park Mariëndaal. Met als uitdaging voor de deelnemers, zonsopkomst en misschien wel de kans op mist en een fraaie zonsopkomst. Helaas kon 1 workshop niet doorgaan vanwege het slechte weer (regen) en anderzijds omdat de Corona regels aangescherpt werden. De workshops die wel doorgingen waren super leuk, condities uitdagend qua licht maar de groepjes van 3 waren perfect. Daarna is het geweldig om de positieve feedback terug te lezen! Via deze weg, deelnemers super bedankt voor jullie deelname en enthousiasme. Onderstaand een set beelden die ik mee schoot tijdens de opdrachten.

Herfstfotografie tip: hét (Benro Blue en Gold) polarisatie filter

De belangrijkste tip die ik wil geven voor het fotograferen van herfstlandschappen is gebruik een polarisatiefilter. Vaak als je er ’s ochtends bent, is het nog vochtig en glinsteren de bladeren. Door het polarisatiefilter te gebruiken, filter je deze schitteringen er mooi uit en er ontstaat daardoor een rustiger beeld. Ander bijkomend effect, het versterkt de kleuren.

Normaliter gebruikte ik in de herfst altijd nog mijn ‘oude’ Lee landscape polariser. Die ik sinds mijn overstap in 2018 naar de Benro master series speciaal voor dit doel bewaard had. Aanleiding hiertoe was de mooie subtiele gouden kleur die dit filter biedt. Dit herfstseizoen heb ik echter dit filter niet gebruikt, maar daarentegen wel heel veel beelden gebruikt gemaakt van het Benro polarisatiefilter uit mijn filterkit, tijdelijk de nisi landscape polariser, maar vooral de blue en gold filter. Een polarisatiefilter dat nog niet leverbaar is op de Nederlandse markt, maar in mijn beleving een perfect alternatief is voor een gewoon polarisatie filter. Reden om dit filter te gebruiken, naast het polarisatie effect, het geeft een mooie gouden kleur en versterkt dus de herfstkleuren. Zeker met een systeemcamera zie je gelijk wat je doet en dus ook wat de kleuring van het blue en gold filter doet en effect heeft het op je foto heeft. Het scheelt je in de nabewerking tijd en is tevens ook moeilijk na te bootsten in de nabewerking vanwege het polarisatie effect.

Dit filter kan meerdere effecten bieden, van koel blauw tot extreem warm goud. Het blue en gold polarisatiefilter en het effect pas je het beste toe in gesloten landschappen. Onderstaand een paar voorbeelden, waarbij de gouden tones je kunt benaderen met colour grading, maar niet het polarisatie effect. Dit maakt dat ik nu een prima alternatief heb voor de Lee landscape polariser. Heb je interesse in dit filter laat het me weten. Qua prijs zul je rond de EUR 149,95 moeten denken, maar dat is eerder een aanname van mij dan op waarheid berust. Kan het alleen nog maar meevallen. Voor mij een aanrader dit filter!

De herfst synoniem met blauwe uur fotograferen

Met de start van de herfst, wordt ook de start voor het blauwe uur seizoen ingeluid. Na de eerder genoemde verlichte molens van Kinderdijk in het blauwe uur , heb ik de draad met blauwe uur fotografie ook weer opgepakt. Ook hier een leuke ontwikkeling. Er stonden diverse 1:1 blauwe uur fotografieworkshops gepland. En zo kwam ik een paar keer bij mijn favoriete blauwe uur locatie in Arnhem, de John Frostbrug, terecht. Hier kon ik goed merken dat het ook in Oktober ’s avonds nog niet echt koud is. Want vele kleine  bootjes die op en neer over de Rijn voeren hadden helaas een paar keer nadelige impact op mijn foto’s. Leuk voor hun, maar minder voor ons fotografen want zo werd de rustige Rijn qua reflectie steedsonderbroken. Ook ben ik direct maar weer eens gaan kijken in Nijmegen bij de Waalhaven en daar deze foto kunnen maken met de Laowa C-Dreamer 10-18 mm. Soms zijn een paar minuten voldoende om een aansprekende foto te maken in het blauwe uur. Ik had wat tijd over voordat ik Femke moest ophalen van haar ‘dansles’. Dus wat doe je dan als je ervoor elders had gefotografeerd? Je pakt snel camera en statief en maakt een paar foto’s op een plekje waar je al eens eerder was geweest. Ook bezocht ik weer eens het Paleiskwartier in Den Bosch om daar met de Laowa Magic Shift Convertor en het 12 mm. objectief beelden te maken. Ten slotte eindelijk eens een fatsoendelijke foto met de maan in beeld kunnen maken. Onderstaand de serie blue hour beelden

Boshut

Deze herfst heb ik twee keer een boshut op kunnen zoeken. De ene een typische vogelhut en de andere min of meer voor de eekhoorntjes. Ik blijf het een heerlijke afwisseling vinden in mijn fotografie. Het is ontspannend voor me, even iets heel anders en ik geniet van de vogels en de eekhoorns en vooral het gezelschap.

Hoge nood

Afspraak in het hoge noorden. Nood was op een zeker moment dermate hoog dat ik wel moest stoppen. Gelukkig was er op de juiste plek een parkeerhaven.  Gestopt en na de blaas geledigd te hebben, kwam ook het besef van mooi licht dus fotografie. Door de wolken heen brak even de zon door. Gelijk de kofferbak open, camera gepakt en een paar foto’s gemaakt. Wat licht doet! Wat mij betreft is dit typerende herfstplaat voor me, licht, kleur en een sfeervolle lucht….

Objectieven in bruikleen

Tijdens deze herfstperiode heb ik de gelegenheid gehad om met twee fraaie objectieven te mogen fotograferen. Dat ook nog eens van mijn twee favoriete merken, Sigma en Laowa. De Sigma Art 24-70 mm. f/2.8 en de gloednieuwe LAOWA W-Dreamer f5/6 9 mm. De Sigma stond al een tijdje op mijn verlanglijst. Na het onverwachte defect begin September aan de AF functie van mijn Sony FE 24-105 mm. f/4G OSS, heb ik deze dankzij de 5 jaar garantie die je krijgt bij CameraNU ter reparatie aangeboden. Dus om in deze mooie herfstperiode niet zonder standaard zoomobjectief te hoeven zitten, kon ik via Sigma Benelux de 24-70 mm. f/2.8 te leen krijgen. En wat een mooi scherp objectief. Nu heb ik met de 24-105 mm. ook niet te klagen, maar de Sigma is wel een heel erg fijn objectief met mooie kleuren. En mocht je de keuze hebben tussen beide dan gaat die niet over geld, ze zijn beide zo goed als gelijk aan de prijs. Verschillen moet je dus zoeken in brandpunt 70 vs. 105 of f/2.8 vs. f/4. Want ook de scherpte van beide objectieven is uitstekend. Hoewel ik de 24-105 mm top vind, ga ik binnenkort toch de Sigma 24-70 mm. terug verwelkomen in mijn fototas.

9 mm Laowa W-Dreamer f5.6

Het andere prachtige objectief, die ik geheel onverwachts aangereikt kreeg, is de LAOWA 9 mm. Zelf beschikte ik over de LAOWA C-Dreamer 10-18 ultra groothoek. Dus enigszins ervaren met ultra groothoek. Maar het was toch een verrassing om met de LAOWA W-Dreamer 9 mm. te werken. Het was sinds de Irix 11 mm. in 2017 dat ik met een prime ultra groothoeklens werkte. En de eerste keer dat ik het objectief gebruikte was, net als de voorgaande foto, tijdens een prachtige najaarszonsondergang bij het kapelletje op de heuvel.

Om in de herfst stemming te blijven, een paddenstoel met rood en witte. Stippen mag er dan niet in ontbreken. Gelukkig waren ze dit jaar makkelijk te vinden. En dat in combinatie met de 9 mm. levert spectaculaire beelden op. Kortom een aanvullende tip, gebruik eens andere brandpunten en ontdek nieuwe standpunten.

Van ’s ochtends 7 tot ’s avonds 6

Veel fotografen ken ik via Flickr of nu Facebook dan wel Instagram. P@tje van Wolferen, woont letterlijk 5 minuten van me vandaan. En voorheen gingen we zeer regelmatig op pad. De laatste tijd is dat iets minder, maar deze herfst sloot ik op zijn vrije vrijdag bij hem aan. Samen de herfst fotograferen en gelukkig kon dat binnen de nog steeds geldende Corona regels. Daarover gesproken, door mijn fotografie heb ik dermate afleiding dat ik soms helemaal die Corona vergeet. Ik ga dan zo op in mijn wereldje en door in de natuur te zijn wordt dat alleen maar versterkt. Deze vrijdag de 6^e november was wat mij betreft ook wel de herfst op zijn mooist qua kleur. De ochtend begon wel lastig, want terwijl we reden naar de eerste fotolokatie, was het prachtig qua kleur in de lucht en volle mistige uiterwaarden. Toch zijn we niet gestopt, ‘stick too the plan’ want zo spontaan had ik en P@tje ook geen idee waar we zouden kunnen stoppen. Ga je dit wel doen dan ga je iets najagen qua beeld terwijl het niet echt meer is dan een registratie van mist en iets in de lucht. Helaas was de mist niet echt wat ik had gehoopt in het park, bos van Voorstonden.

Na dit eerste moment, zijn we doorgereden en naar het park van Paleis het Loo gereden. Daar was ik in 2017 ook geweest, maar Patrick wilde daar graag ook eens een kijkje nemen. Het licht was zo-zo, maar wel heerlijk gewandeld en nog een paar fraaie beelden mee naar huis genomen die ik toch wel de moeite waard vind om te delen hier met jullie.

We sloten de dag af op hoogte af op de uitkijktorenp de Hulzenberg, in het Bergherbos bij Stokkum. Het uitzicht is de klim méér dan waard. Met een beetje geluk kun je vanaf deze uitkijktoren in het noorden Zutphen zien liggen, Nijmegen in het westen en Kleef in het zuiden als laatste hoogtepunt.

Storm aan zee tijdens de herfst

Een van de belangrijkste dingen die ik me deze herfst had voorgenomen was fotograferen aan zee. Zeg je herfst zeg je herfststorm. En dus hield ik het weerbericht in de gaten. En gelukkig had ik twee maal de gelegenheid om naar zee te gaan. De eerste keer wilden Femke en Heleen zelfs mee. Wat een luchten en wat een lekkere branding. Dat we nog een flinke plensbui over ons heen kregen deerde ons niet, want gelukkig konden we zo de strandtent in om te genieten van een lekkere warme hap.

De tweede keer had ik app contact gehad met Ellen van den Doel over het weer. En zo reed ik 2,5 uur naar Westkapelle, om in een windkracht 7 aan zee te gaan fotograferen. Zelfs Aline van Weert wist ik uit haar zolderkamer mee naar storm aan zee te krijgen. En wat een foto feest was het. Onderstaand een paar beelden van deze unieke herfstmiddag aan zee… en deze keer geen natte voeten 😉 Ik denk dat ik hier wel mijn 2020 foto van het jaar en moment beleefd heb. Puur genieten.

Almen

Zeg je herfst, zeg je bomen en lanen. Ik had het geluk dat ik de ware meester van dit gebied, Joost Wiltink kan opzoeken. Ik belde hem letterlijk zijn bed uit om te waarschuwen dat er een prachtige zonsopkomst zat aan te komen. In plaats van de afgesproken plek op te zoeken, reed ik door. Wie trof ik daar, Joost! Hier samen gefotografeerd en daarna een heerlijke ronde door zijn ‘achtertuin gelopen’. Onderstaand een impressie van…

Kapelletje op de heuvel tijdens de herfst

Sja wie mij kent weet dat ik vaak dezelfde plekjes blijf opzoeken. Zo ook het kapelletje op de heuvel. Ik belande hier omdat ik inschatte dat het weleens mooi zou kunnen gaan kleuren in de lucht. En wie mij kent weet dan dat mijn motto is, ‘hoe mooier de lucht, des te wijder je objectief!’. En laat ik nu net de nieuwe Laowa W-Dreamer 9 mm. in mijn fototas hebben. Letterlijk stond mijn statief hier in de herfstkleurende beukenhaag, onderstaand een selektie aan beelden die ik bij het kapelletje op de heuvel gedurende de herfst kon fotograferen.

Paddestoelen horen bij de herfst

Macro fotografie, ik pas het selektief toe. En als je dan toch in het bos bent, dan zoek je het soms ook lager op. Onderstaand een paar beelden die ik van deze mooie en leuke onderwerpen dit jaar heb vastgelegd.

Ik ben overstag gegaan deze herfst

Een mooie wandeling met Remco door de Kampina. Het licht bleef uit, de sfeer was somber, maar de kleuren en contrasten van een nabij gelegen berkenbosje noopten Remco om te gaan ICM-en. Normaliter heb ik er niets mee. Maar ik besloot het te proberen. Het enthousiasme van Remco opvolgend. En waar je mee omgaat wordt je mee besmet. Het was net alsof er een vonkje oversprong van Remco’s enthousiasme. Maar ook Sander Grefte wil ik hier niet in onbenoemd laten. Ook zijn enthousiasme voor dit creatieve fotografie heeft er vast en zeker aan bijgedragen. Onderstaand een paar beelden die ik met deze techniek heb gemaakt.

Vind een plek waar je altijd naar toe kunt, in de herfst, in de zomer, voorjaar of winter

Ik denk een van de belangrijkste tips in landschap fotografie is, vind een lokatie ‘local patch’ waar je altijd naar toe kunt. Ga daar op verschillende tijden heen. Maar ook in de verschillende seizoenen. In mijn geval is Planken Wambuis voor mij zo’n lokatie, waar ik eigenlijk het hele jaar wel kom. Mooiste seizoen is toch wel de herfst, maar ik heb er ook in de winter weleens fraaie beelden kunnen maken. Het gedroomde beeld is er nog steeds niet, dus wat dat betreft ‘gewoon blijven gaan!’. En als je dat laatste doet, dan ontdek je ook weer nieuwe invaslhoeken of voeg je momenten toe die je niet eerder had gezien of ontdekt.

Iets anders deze herfst

Zoals ik bovenaan al schreef, begon ik mijn herfstfotografie bij een prachtig kanaal waarlangs mooie Amerikaanse eiken staan. Deze verkleuren lekker vroeg in het herfst. Het was hier wel opletten want als ze al zo vroeg verkleuren en met de stormachtige dagen is het blad zo weg. Dit bood ook gelijktijdig nieuwe inspiratie. Want de verse bladeren, vaak rood of roodbruin van kleur contrasteren prachtig op het donkere water. In combinatie met de vlijmscherpe Sony GM 100-400 mm. tele objectief kun je hier fraaie beelden van maken. Onderstaan de serie die ik ervan maakte.

Slotakkoord 

Het was een prachtig herfst seizoen, weer heel anders dan de voorgaande jaren. Heerlijk kunnen genieten van het buiten zijn en zoals jullie hierboven een impressie van konden krijgen, meer dan genoeg mooie beelden kunnen maken. Mijn voornaamste tip is toch wel, gaan! Gewoon gaan naar de plekken die je kent, regen, wind of zonneschijn. Gewoon gaan. En gebruik je polarisatiefilter om reflecties op de blaadjes en de contrasten en kleuren meer pit te geven. Verder is het een kwestie van geluk hebben. Ik heb ook diverse mooie ochtenden moeten missen, omdat familie, werk nog altijd voor gaan. Het is dan zoals het is.

De laatste foto die ik tijdens de ‘weerkundige herfst’ maakte is bovenstaande. Een avondfotografie opname in het vroege blauwe uur in waar anders, Arnhem Presikhaaf langs de IJssellaan. Hoe was jouw herfst?